طالبان پاکستانی روابط اسلام آباد و کابل را آزمایش کردند

سازمان‌های امنیتی در پاکستان در پی دو حملهٔ بزرگ شورشیان به مجتمع‌های بسیار مستحکم پولیس حالت آماده باش را اختیار کرده اند. در 30 جنوری، طالبان پاکستانی (تحریک طالبان پاکستان یا TTP) به مقر پولیس در پیشاور، مرکز خیبر پختونخوا، ایالت شمال غربی هم مرز با افغانستان حمله کردند و جان بیش از 80 نفر را گرفتند که همهٔ آنها به جز سه نفر افسران پولیس بودند. این یکی از مرگبارترین حملات در تاریخ این ايالت ناآرام و مرگبارترین حمله به پولیس در این کشور بود. سپس، در 17 فبروری، در حالیکه مقامات هنوز سراسیمه بودند، تحریک طالبان پاکستان به محوطه ای در قلب کراچی، مرکز اقتصادی پاکستان، که دفتر رئیس پولیس ایالت سند در آن قرار داشت، حمله کرد. در این حمله پنج - چهار پرسونل امنیتی و یک غیرنظامی کشته شدند. این حملات نشان میدهد که شورش تحریک طالبان پاکستان ابعاد تهدید آمیزی به خود گرفته است.

 پاکستان مدعی است که مرکز فرماندهی تحریک طالبان پاکستان در افغانستان میباشد و سرعت حملات این گروه در پاکستان بلافاصله پس از تصرف کابل پایتخت افغانستان توسط طالبان افغان درآگست 2021افزایش یافت. در حالیکه متحدان ایدیولوژیک آنها در افغانستان به قدرت رسیده و نیروهای ایالات متحده و ناتو رفته اند،طالبان پاکستانی توانایی بیشتری برای انجام عملیات در سراسر مرزهای متخلخل کوهستانی بین دو کشور پیدا کردند. پاکستان از طالبان افغان خواست که شورشیان پاکستانی را بیرون کنند، یا تحرکات آنها را مهار کنند، اما طالبان افغان در عوض با پیشنهاد میانجیگری اصرار داشتند که اسلام آباد در مورد توافق صلح با تحریک طالبان پاکستان مذاکره کند. رهبران ملکی و نظامی پاکستان، و همچنین بسیاری از تحلیلگران امنیتی پاکستان، بر این باورند که گفت‌وگوهای بعدی تنها شورشیان را جسورتر کرد. که سر انجام در نوامبر 2022، مذاکرات شکست خورد.

در پی حملات پیشاور و کراچی، دولت عملیات نظامی و پولیس را بخصوص در خیبر پختونخوا و بلوچستان، یکی دیگر از ایالت‌های همجوار افغانستان، که حملات شبه ‌نظامیان در آن افزایش یافته بود تشدید کرد. با این حال، سیاست گذاران پاکستانی، از جمله در اردوی قدرتمند، میگویند که تا زمانیکه طالبان پاکستانی در خاک افغانستان از پناهگاه برخوردار باشند، چنین عملیاتی ناکافی خواهد بود. آنها ادعا میکنند که  تحریک طالبان پاکستان در افغانستان امن هستند و این گروه میتواند جنگجویان خود را آموزش دهد و برای حملات برنامه ریزی کنند. پس از آن، ستیزه جویان میتوانند به داخل پاکستان بروند و قبل از فرار از مرز به اهداف خود حمله کنند.

 با اوج گیری ستیزه جویان، اسلام آباد تلاش مجددی برای تحت فشار قرار دادن طالبان حاکم بر کابل رابرای مهار تحریک طالبان پاکستان آغاز کرده است. این امر هم از طریق دیدارهای هیئتهای بلندپایه و هم از طریق کانال‌های پشتیبان به طالبان افغان میرساند که عدم انجام این کار پیامدهای نامطلوبی برای روابط دوجانبه خواهد داشت. طالبان افغان در گذشته چنین توصیه هایی را رد کرده است. در واقع، حاکمان جدید کابل علناً حضور تحریک طالبان پاکستان در داخل افغانستان را رد کرده اند. یکی از مقامات طالبان افغان به گروه بحران گفت که نمایندگان دو دولت به طور خصوصی در مورد این موضوع بحث میکنند تا از لجن‌پردازی در رسانه‌ها جلوگیری شود - و افزود که در این میان، پاکستان باید از اقدام نظامی در خاک افغانستان اجتناب کند. اما یک حملهٔ بااهمیت دیگر تحریک طالبان پاکستان به نیروهای امنیتی پاکستان میتواند اسلام آباد رابه این نتیجه برساند که چاره ای جز حمله به تحریک طالبان پاکستان، از جمله بر پناهگاه های ادعائی آن در افغانستان، ندارد. چنین عملیاتی میتواند به تنش در امتداد سرحدات مورد مناقشه دامن بزند.

 داستان دو اتحاد

 طالبان پاکستانی ملغمه‌ای از گروه‌های اسلامیست قبیله‌ای هستند که در سال 2007 باهم ادغام شدند. این گروه‌ها پس از حرکت اردوبرضد گروه‌های جهادی فراملی، از جمله برخی همسو با القاعده، علیه دولت پاکستان قیام کردند که از سال 2002 در کمربند قبیله‌ای پاکستان پناه گرفته بودند، زمانیکه مداخله به رهبری ایالات متحده آنها را از افغانستان بیرون کرد. تا آن زمان، کمربند قبیله ای خارج از قلمرودولت بودوتوسط رهبران محلی قبایل کنترول میشد. مانند طالبان افغان، طالبان پاکستانی نیزعمدتاًازقوم پشتون هستند و به مکتب فکری اسلام دیوبندی پایبندمیباشند. پیوند آنها با همتایان افغان شان به ظهور جنبش دیوبندی در دههٔ 1990 بر میگردد. که در آن زمان، افغان ها به دلیل فرار از حملهٔ شوروی در پاکستان پناهنده بودند و در مدارس دیوبندی نزد پاکستانی هادرس  میخواندند. طالبان پاکستانی سپس در کنار افغان‌ها جنگیدند تابه آنها کمک کنندوبرای اولین بار در سال 1996  قدرت را در کابل به دست آوردند. این روابط پس از بیرون راندن طالبان افغان توسط ایالات متحده،نزدیکترشد، وآنهاباردیگر از مرز فرار کردند،. دولت پاکستان به طالبان افغان گذرگاه امن داد، اما این گروه‌های قبیله‌ای اسلام‌گرا در ایالت های مرزی بودند که به آنهاپناه دادند.

 پیوند بین طالبان پس از سال 2016، زمانیکه اردوی پاکستان تلاش های ضد شورش را در خیبر پختونخوا تشدید کرد، آشکارتر شد. این عملیات تا حد زیادی تحریک طالبان پاکستان را از کمربند قبیله ای پاکستان خارج کرد و بسیاری از ستیزه جویان را مجبور به عبور از مرز به افغانستان کرد، جاییکه برخی در کنار طالبان افغان برای بیرون راندن نیروهای غربی و سرنگونی دولت اشرف غنی، رئیس جمهور پیشین افغانستان که مورد حمایت ایالات متحده بود، جنگیدند. زمانیکه طالبان افغان در اوایل سال 2021 به قدرت رسید، صدها تن از طالبان پاکستانی، از جمله رهبران کلیدی، را از زندان‌های دولت سابق بیرون آورد. در ماه آگست، پس از سقوط کابل، مفتی نور ولی محسود، رئیس طالبان پاکستان، سوگند وفاداری این گروه را با هبت‌الله آخوندزاده، امیر طالبان افغانستان، تجدید کرد (رهبران متوالی تحریک طالبان پاکستان قبلاً به رهبران طالبان افغان سوگند وفاداری یاد کرده بودند). محسود همچنین چندین گروه منشعب از تحریک طالبان پاکستان را مجدداً متحد کرد و ساختارهای عملیاتی، از جمله فرماندهی مرکزی در افغانستان وحکومتهای سایه در خیبر پختونخوا و کمربند پشتون بلوچستان به رهبری جناح‌های قبیله‌ای مانند گروه مهمند را تقویت کرد. روابط بین دو گروه طالبان با وجود این واقعیت که دولت پاکستان - دشمن قسم خوردهٔ تحریک طالبان پاکستان - از لحاظ تاریخی بزرگترین حا می خارجی طا لبان افغان بوده است، همچنان نزدیک است.

 مقامات اسلام‌آبادمدتهاست که نمیتوانستندارتباط بین دشمنانشان تحریک طالبان پاکستان و متحدانشان (طالبان افغان) را ببینند – آن چیزیکه یک تحلیلگر پاکستانی آن را "پیوند ایدیولوژیک" نامید. تحریک طالبان پاکستان قبل از اینکه طالبان افغان به قدرت برسند شروع به افزایش حملات فرامرزی علیه نیروهای امنیتی پاکستان کرد. در آن زمان، مقامات پاکستانی حکومت غنی را مقصر دانست و گفتند که حضور شورشیان را تحمل میکند (اتهامی که کابل رد کرد). اسلام آباد همچنین نیروهای ضد پاکستانی، بخصوص سازمان های اطلاعاتی هند را به حمایت از تحریک طالبان پاکستان متهم کرد.

رهبران ارشد پاکستان، از جمله عمران خان، نخست وزیر وقت، از تسلط طالبان افغان در سال 2021 استقبال کردند و ظاهراً معتقد بودند که یک رژیم دوست در کابل منافع امنیتی پاکستان را ارتقا میدهد. خان گفت که بازگشت طالبان "زنجیر بردگی" را شکسته است. افسران بلندپایهٔ نظامی، از جمله ډگرجنرال فیض حمید، رئیس وقت ادارهٔ استخبارات (ISI)، برای دیدار با مقامات جدید به کابل شتافتند و از آنها خواستند یا طالبان پاکستانی را مهار کنند یا آنها را بیرون رانند. در عوض، طالبان افغان به پاکستان گفتند که در مذاکرات با رهبری تحریک طالبان پاکستان میانجیگری خواهند کرد. در ماه اوکتوبر، خان تأیید کرد که ارتش در حال مذاکره با تحریک طالبان پاکستان در کابل است "تا اعضای آن تسلیم شوند و در ازای عفو با هم آشتی کنند".

 مذاکرات با میانجیگری سراج الدین حقانی، سرپرست وزارت داخلهٔ طالبان افغان، که ریاست جناحی را که نزدیکترین گروه به پاکستان تصورمیشود، ادامه یافت، حتی در حالیکه تحریک طالبان پاکستان به حملات برون مرزی ادامه میداد. گفتگوها پیشرفت چندانی نداشت، زیرا تحریک طالبان پاکستان پیشنهاد عفو پاکستان را رد کرد، که مستلزم انحلال آنها بود. هیئت تحریک طالبان پاکستان به رهبری محسود نیز از خواسته های خود عقب نشینی نکرد، هرچند که بسیاری از آنها برای طرف پاکستانی غیرقابل قبول بودند. اینها شامل لغو تصمیم اسلام آباد در ماه می 2018 برای ادغام مناطق قبیله ای تحت ادارهٔ فدرال - سرزمین های مرزی ناهموار یکه قبلاً تحت یک رژیم قانونی خاص بودند - در خیبر پختونخوا بود که قوانین ایالتی پاکستان را به آن مناطق گسترش داده است. ستیزه جویان از اردوی پاکستان میخواهند که از این مناطق مرزی خارج شود و دولت قوانین اسلامی را در تمام کمربند پشتون خیبر پختونخوا و بلوچستان اعمال کند. در نهایت، آنها خواستار عفو عمومی و همچنین آزادی فرماندهان و مبارزان بازداشت شدهٔ خود هستند، در حالیکه هنوزاز گذاشتن سلاح برزمین خودداری میکنند.

فرماندهی عالی پاکستان، که در آن زمان توسط قمر جاوید باجوه، تحت حمایت خان، رهبری میشد،طبق گزارشها ظاهراً به برخی از خواسته‌های تحریک طالبان پاکستان کرنش کرد و آنها را اقدامات اعتمادساز برای پیشبرد مذاکرات دانست. بیش از صد زندانی تحریک طالبان پاکستان، از جمله دو رهبر ارشد، از زندان های پاکستان آزاد شدند. مقامات همچنین به صدها جنگجوی مسلح طالبان پاکستانی اجازه دادند که از افغانستان به خانه بازگردند. در مقابل، پاکستان یک آتش بس ضعیف و کوتاه مدت دریافت کرد. که اولین بار در نوامبر 2021 به اجرا گذاشته شد، اما یک ماه بعد به پایان رسید، زیرا تحریک طالبان پاکستان حملات خود را در تلاش برای تحت فشار قرار دادن پاکستان برای پذیرش خواسته های باقیماندهٔ خود  افزایش داد. باوجوداین، در شرایطیکه طالبان افغان همچنان براینکه پاکستان اختلافات خود را با تحریک طالبان پاکستان حل کنداصرارمینمودند، گفتگوها ادامه یافت.

 ناامنی در تابستان 2022 در خیبر پختونخوا گسترش یافت، اگرچه تحریک طالبان پاکستان در ماه جون یک "آتش بس نامحدود" یکجانبه را اعلام کرده بود. ستیزه جویان در ایالت بسیار بیشتر دیده می شدند، نقاط تفتیش ایجاد میکردند، از مسافران اخاذی میکردند، افسران پولیس و ارتش را میربودند، مقامات دولتی و همچنین رهبران سیاسی و قبیله ای را که علیه آنها صحبت می کردند، میکشتند. بر اساس یک برآورد، تا ماه آگست، یک سال پس از تسلط طالبان افغان، حملات ستیزه جویان در پاکستان 51 درصد افزایش یافته است که بیش از 75 درصد از آنها در خیبر پختونخوا رخ داده است. رئیس پلیس این ایالت از آن زمان فاش کرده است که در طول سال 105 افسر در 151 حادثهٔ جداگانه کشته شده اند. فعالان جامعهٔ مدنی و سیاستمداران با فراخوان برای اقدام برای از بین بردن ستیزه‌جویی و خشونت‌های نوظهور، تظاهرات گسترده‌ای را در سراسر ایالت - از ملاکند در اعماق شمال گرفته تا مناطق قبیله‌ای، از جمله وزیرستان شمالی و جنوبی و خیبر پختونخوا، هم سرحدبا افغانستان، رهبری کردند.

مقامات ارشد به طور فزاینده‌ای متقاعد شدند که تحریک طالبان پاکستان علاقهٔ چندانی به یک توافق مذاکره شده ندارد. اولین نشانهٔ ناراحتی آنها انتقال ډگرجنرال حمید در ماه آگست بود که ازریاست آی اس آی به فرماندهی قول اردو در پیشاوروسپس به قول اردوی بهاولپور در جنوب پنجاب تبدیل شده بود. تاآن زمان، حمید گفتگوکنندهٔ اصلی در مذاکرات با شبه نظامیان باقیمانده بود. در اواسط ماه اوکتوبر، در حالیکه حملات تحریک طالبان پاکستان جان تعداد زیادی از افسران پلیس و سربازان را گرفت، وزیر دفاع در جلسهٔ کمیتهٔ امنیت ملی، نهاد عالی امنیت کشور، گفت: که مذاکرات "هیچ نتیجهٔ مشخصی نداشت".

 در 28 نوامبر، یک روز قبل از اینکه عاصم منیرازباجوا به عنوان لوی درستیزاردومسٔولیت رابدست گیرد، فرماندهی مرکزی تحریک طالبان پاکستان به طور رسمی آتش بسی را که در هر صورت فقط به نام وجود داشت، لغو کرد.و تاکید کرد که این اقدام را به این دلیل انجام داده است که نیروهای پاکستانی عملیات خود را متوقف نکرده اند. این بیانیه افزود: "اکنون حملات تلافی جویانهٔ ما در سراسر کشور آغاز خواهد شد".

 نقص های امنیتی و اطلاعاتی

 تحریک طالبان پاکستان از جنوری تا کنون دست به کشتار زده است. بیشتر حملات در خیبر پختونخوا یا بلوچستان صورت گرفته است، جاییکه برخی از گروه های شبه نظامی بلوچ دست به دست طالبان پاکستانی داده اند. مقامات امنیتی پاکستان افزایش تصاعدی حملات را به سه عامل مرتبط نسبت میدهند: ادعای فراهم کردن پناهگاه توسط طالبان افغان برای تحریک طالبان پاکستان. دسترسی ستیزه جویان پاکستانی به سلاح های پیچیده ای که نیروهای ناتو در افغانستان به جا گذاشته اند؛ و امتیازاتیکه طی یک و نیم سال گذشته به این گروه اعطا شد، به ویژه انتخاب اجازه بازگشت صدها جنگجوی مسلح به پاکستان. در اوایل دسمبر 2022، سازمان ملی مبارزه با تروریسم به پارلمان اطلاع داد که تحریک طالبان پاکستان در جریان مذاکرات "زمینهٔ قابل توجهی به دست آورده است". این گزارش می افزاید که خروج ایالات متحده از افغانستان "به فعالیت های تحریک طالبان پاکستان، با [پایگاه] آن درافغانستان که هنوز دست نخورده باقیست ، انگیزه بخشیده است".

 اگرچه تعداد زیادی سربازان در حملات ستیزه جویان کشته یا مجروح شده اند، نیروی پولیس، بسیار ضعیف تر از ارتش، به هدف اصلی تحریک طالبان پاکستان تبدیل شده است. حدود 300 افسر پولیس از سپتمبر 2022 عمدتاً در خیبر پختونخوا جان خود را از دست داده اند. در 17 فبروری، رئیس پولیس گفت که این ایالت تنها در ماه جنوری شاهد 62 حملهٔ ستیزه جویان بوده است. نیروی پولیس این ایالت کمترمسلح،ضعیف آموزش‌دیده و بسیار ناچیز استقرار یافته است که بتواند در برابر TTP قرار بگیرد. پولیس میگوید، در مقابل، ستیزه جویان به سلاح هایی مانند نارنجک های راکتی و دستگاه های تصویربرداری حرارتی دست یافته اند که با خروج نیروهای غربی در افغانستان به جا مانده اند.

 یک حادثهٔ جدی در 18 دسامبر 2022 حفره های دفاعی پولیس خیبر پختونخوا را آشکار کرد. در آن روز، جنگجویان طالبان پاکستانی از زندان بنو، یکی از شهرهای این ایالت، بیرون آمدند و ساختمان ادارهٔ مبارزه با تروریسم پولیس را که در داخل یک قرارگاه نظامی قرار دارد، تصرف کردند. با گروگان گرفتن چندین افسر، ستیزه جویان ابتدا خواستار "عبور امن" به افغانستان شدند. آنها بعداً درخواست کردند که به وزیرستان شمالی یا جنوبی، ولسوالیهای خیبر پختونخوا بروند، شاید نگران این بودندکه درخواست اولیهٔ آنها ممکن است باعث شرمساری طالبان افغان شود، که هنوز میزبانی از ستیزه‌جویان پاکستانی را انکار میکردند. این محاصره با کشته شدن تمامی 33 گروگانگیر در عملیات مشترک اردو و پولیس پایان یافت که در آن سه پرسونل امنیتی نیز جان باختند. با توجه به بزرگی رخنه، پولیس باید از تأسیسات حساس در سراسر ایالت و جاهای دیگر مراقبت میکرد.

با اینحال، در 30 جنوری، بمب گذاری انتحاری در پیشاور دوباره نقاط ضعف پولیس را به نمایش گذاشت. مهاجم با پوشیدن لباس پولیس، از چندین سنگر اطراف محوطه، که مقر پولیس ایالت و دفاتر مبارزه با تروریسم است، عبور کرد. بمب‌گذار انتحاری پس از پیوستن به صف‌های اول نمازگزاران در مسجد مجتمع، جاییکه صدها افسر پولیس در حال نمازخواندن بودند، رخ داد. در این انفجار سقف فرو ریخت و دست کم 200 نفر مجروح و 80 نفر نیز کشته شدند. رئیس پولیس ایالتی بعداً اعتراف کرد که شکست اطلاعاتی و امنیتی در موفقیت مهاجم نقش داشته است.

 ستیزه جویان بار دیگر از ضعف های امنیتی و اطلاعاتی استفاده نموده ودر17 فبروری درکراچی به محوطهٔ به شدت محافظت شده در گذرگاه اصلی شهر نفوذ کردند. افسران پلیس دروازهٔ ورودی نتوانستند سه مهاجم را که همگی جلیقه های انتحاری به تن داشتند و به نارنجک و سلاح های خودکار مسلح بودند دفع کنند. عملیات مشترک برای بازپس گیری مقر پولیس، شامل سربازان، تکاوران شبه نظامی و پولیس، بیش از سه ساعت به طول انجامید که منجر به کشته شدن چهار پرسونل امنیتی و یک غیرنظامی شد. هجده نفر دیگر زخمی شدند. این عملیات در حالی پایان یافت که دو نفر از مهاجمان به ضرب گلوله کشته شدند و نفر سوم جلیقهٔ انتحاری خود را روی پشت بام ساختمان منفجر کرد. خانوادهٔ یکی از مهاجمان فاش کرد که او پنج ماه قبل به افغانستان رفته بود.

 دوایرحکومتی به شدت نگران نمایش عمومی بی کفایتی پولیس در پیشاور و کراچی بودند. قانونگذاران همچنین سؤالات مهمی را در مورد مذاکرات با تحریک طالبان پاکستان مطرح کردند و پرسیدند که آنها چه کار خوبی کرده اند. پس از این دو حمله، به نظر میرسد که رهبران بلندپایهٔ ملکی و نظامی متوجه شده‌اند که هیچ مقدار اصلاحات در بخش امنیتی، مانند تقویت تواناییهای پولیس و مبارزه با تروریسم، نمیتواند موج شبه‌نظامیان را متوقف کند، مگر اینکه طالبان افغان نیز آزادی عمل همتایان پاکستانی خود را محدود کنند.

 پاسخ به ستیزه جویی

 رهبران ملکی و نظامی پاکستان چندین نشست در سطح عالی برای بحث در مورد موج حملات تحریک طالبان پاکستان برگزار کرده اند که با حضور شهباز شریف صدراعظم، جنرال عاصم منیر لوی درستیز، جنرال انجم ندیم رئیس آی اس آی، و وزرای کلیدی کابینه و سایرین شرکت داشته اند. اینها شامل تشکیل جلسهٔ کمیتهٔ عالی ایالتی در 3 فبروری درپیشاور بود که در سال 2015 برای نظارت بر تلاشهای ضد تروریسم پس از حمله به مکتب عمومی اردو که منجر به کشته شدن 150 نفر از جمله 132 دانش‌آموز شد،ایجادگردید. در 24 فبروری، کمیتهٔ عالی امنیت ملی، که متشکل از رهبری عالی ملکی و نظامی است، نیز در اسلام آباد تشکیل جلسه داد. در هر دو دیدار، رهبران تعهدات خوددر نشست 2 جنوری کمیتهٔ امنیت ملی را تکرار کردند: اسلام آباد "تحمل صفر" را در برابر تروریسم نشان خواهد داد، بدون "پیام های مختلط و بدون تمایز بین تروریست های خوب یا بد". دولت همچنین از هر دو دیدار برای تاکید بر پایان مذاکرات با تحریک طالبان پاکستان استفاده کرد. هدف آن در عوض سرکوب شورشیان است. عملیات در خیبر پختونخوا و بلوچستان در جریان است، جاییکه ارتش و پولیس ادعا میکنند تعداد زیادی از جنگجویان تحریک طالبان پاکستان را کشته یا بازداشت کرده اند.

 تصمیم به کنار گذاشتن گفتگوها با تحریک طالبان پاکستان با بحثی در داخل و خارج پارلمان در مورد اینکه چه کسی به خاطر امتیازات کوته فکرانهٔ  که در این گفتگوها داده شد، از جمله اجازه دادن به صدها جنگجو از افغانستان و آزادی بسیاری از جمله دو فرمانده بلند پایه اززندانهای پاکستان، مقصر شناخته شود، همراه بود. در 1 فبروری، وزیر دفاع، با اشاره به جلسات توجیهی ارتش در مورد مذاکرات در دولت خان، فاش کرد که قانونگذاران تنها از تصمیماتیکه قبلا اتخاذ شده بود مطلع شده بودند، بدون اینکه پارلمان آنها را تأیید کند. در همان روز، نخست وزیر شریف پرسید: "چه کسی اجازه داد [تروریست ها] به کشور بازگردند؟"، به این معنی که دولت خان چنین کرده است. رهبران حزب خان گفتند که اردو، تحت فرماندهی رئیس سابق باجوا، این تصمیم را گرفته بود، اما نخست‌وزیر سابق اعتراف کرد که دولت او در این تصمیم حضور دارد. با این حال، او سرزنش را به جانشین خود منتقل کرد و شریف را متهم کرد که "در رسیدگی به موضوع اسکان مجدد" شکست خورده است. "زمانیکه ستیزه جویان آمدند، آنها بازسازی نشدند یا به آنها توجه مناسبی مبذول نگردید... و هیچ پولی بر آنها خرج نشد. ما میترسیدیم که اگر به آنها توجه نکنیم، تروریسم در جاهای مختلف شروع شود، که این اتفاق افتاده است".

 نخست وزیر سابق خان همچنین پولیس را مسئول شکاف های اطلاعاتی و امنیتی در عدم جلوگیری از حملاتی مانند پیشاور و کراچی دانست. شریف در پاسخ خاطرنشان کرد که حزب خان از سال 2013 خیبر پختونخوا را اداره میکند. او گفت که این حزب نتوانسته است از بودجهٔ هنگفتی که توسط دولت مرکزی برای ایجاد ظرفیت نیروی پولیس ایالت اختصاص داده شده است استفاده کند. همه موافقند که صرف نظر از اینکه چه کسی مقصر است، اقدامات امنیتی تا به امروز ناکافی بوده است. در نشست های امنیتی سطوح عالی در فبروری در پیشاور و اسلام آباد، رهبری ملکی و نظامی بر اهمیت تقویت نیروهای مجری قانون و آژانس های اطلاعاتی غیرنظامی تأکید کردند. اقدامات پیشنهادی شامل تقویت نهادهای ضد تروریسم و اطلاعات​​ایالتی  و تقویت هماهنگی ضد تروریسم بین نهادهای مجری قانون فدرال، ایالتی و درون ایالتی است.

 یکبار دیگر وارد طالبان افغان شوید

 اما وزرای کابینه درپاکستان نیز اکنون علناً اذعان میکنند که تهدید تحریک طالبان پاکستان تازمانیکه این گروه پناهگاه‌های امنی در افغانستان داشته باشد، ادامه خواهد یافت. در ماه جنوری، کمیتهٔ امنیت ملی به کابل هشداری ضمنی داد و گفت: "هیچ کشوری اجازه نخواهد داشت برای تروریست ها پناهگاه ایجاد کند". با این حال، باید دید که آیا اسلام آباد قصد دارد به طور جدی بر طالبان افغان فشار بیاورد و اگر چنین است، چگونه. بسیاری از تصمیم گیرندگان به وضوح فکر میکنند که اسلام آباد باید در برخورد با حاکمان جدید کابل با دقت عمل کند. بلاول بوتو زرداری، وزیر امور خارجهٔ پاکستان، در اواسط ماه دسمبر در سازمان ملل متحد گفت: "من نمیتوانم آرزو کنم طالبان یا افغانستان بروند. آنها یک واقعیت هستند و در مرز من هستند". بدترین سناریوی پاکستان این است که افغانستان یک بار دیگر از کنترول طالبان خارج شود و وارد هرج و مرج گردد. چنین بحرانی میتواند پیامدهای بدی برای پاکستان داشته باشد، به عنوان مثال هجوم گستردهٔ افغان های ناامید به دنبال کار و سرپناه. این امر همچنین به نفع جنایتکاران مانند قاچاقچیان اسلحه و مواد مخدر خواهد بود و تهدیدهای گروه های جهادی فعال در افغانستان ،امتیاز منطقه ای مانند دولت اسلامی راافزایش میدهد. با توجه به این ملاحظات، اسلام آباد همچنان از قدرت های جهانی میخواهد تا از اقتصاد افغانستان حمایت کنند و حتی دستگاه امنیتی طالبان افغان را تقویت کنند. بوتو زرداری در سخنرانی در کنفرانس امنیتی مونیخ در ماه فبروری، خواستار کمک بین‌المللی برای ایجاد نیروهای امنیتی حرفه‌ای شد که به گفتهٔ او، طالبان افغان را قادر میسازد تا با "سوپ الفباء" گروه‌های تروریستی ای که هنوز در کشور هستند مقابله کنند.

 نگرانیهای طالبان افغان در مورد روابطشان با پاکستان ممکن است موجی از ادعاها و ادعاهای متقابل پس از بمبگذاری پیشاور را توضیح دهد. در ابتدا، عمر مکرم خراسانی، یکی از اعضای شورای مرکزی تحریک طالبان پاکستان، گفت که تحریک طالبان پاکستان این بمب گذار انتحاری را برای انتقام از قتل یک فرمانده ارشد تندرو در ولایت پکتیا در 7 آگست فرستاده است. سربکف مهمند، رئیس جناح مهمند تحریک طالبان پاکستان، که فرماندار سایهٔ آن در ایالت ژوب بلوچستان نیز هست،جداگانه مدعی شد که دستور حمله رااو داده است. با این حال، رهبری تحریک طالبان پاکستان در کابل، بعداً مسئولیت خود را رد کرد. بعید به نظر میرسد که مهمند، که گروه انشعابی او در سال 2020 دوباره به TTP ملحق شد، بدون موافقت شورا، چه در برنامه ریزی بمباران و چه در ادعای آن، اقدام میکرد،بنابراین، احتمالاً به این دلیل که طالبان افغان نگران تأثیر نامطلوب این انفجار مرگبار بر روابط خود با اسلام آباد بودند، فرماندهی مرکزی عقب نشینی کرده است.

بااین همه، واضح است که روابط کابل و اسلام آباد پس از حملات پیشاور و کراچی تیره شده است. انتقاد اسلام آباد از کابل به خاطر دادن پناهگاه امن به تحریک طالبان پاکستان و همچنین درخواست از طالبان افغان برای قطع روابط با این گروه شدیدتر شده است. بنا بر گزارش ها، سیاست گذاران پاکستانی همزمان با پایان دادن به گفتگوها با شبه نظامیان، تصمیم گرفته اند نگرانیهای خود را در مورد تحریک طالبان پاکستان مستقیماً با رهبران بلند پایهٔ طالبان افغان، بخصوص امیر آخوندزاده، در میان بگذارند. چنین گفتگوهایی به احتمال زیاد ادامه دارد، اما از طریق کانال های عقبی، به دور از چشم عموم.

 پاکستان همچنین از دیپلوماسی عمومی استفاده کرده است، از جمله از طریق فرستادن هیئت بلندپایه به کابل در 20 فبروری - درست پس از حملهٔ کراچی. در این سفر یک روزه، این هیئت که شامل وزیر دفاع و رئیس آی اس آی میشد، با معاون نخست‌وزیر طالبان افغان و وزرای داخله و امور خارجهٔ آنها دیدار کرد. به گفتهٔ وزارت خارجهٔ پاکستان، این گفتگوها بر "تهدید فزایندهٔ تروریسم" به ویژه از جانب تحریک طالبان پاکستان متمرکز بود. این هیئت انکار طالبان افغان مبنی بر حضور شبه نظامیان پاکستانی در خاک افغانستان را به چالش کشید. یک روزنامه‌نگار آگاه پاکستانی نوشت که این هیئت به مقامات طالبان افغان اطلاعات دقیقی در مورد مکان‌های تحریک طالبان پاکستان، از جمله رهبران ارشد آنها، داده است. وزیر دفاع پس از بازگشت به پارلمان گفت که کابل با مهار طالبان پاکستان موافقت کرده است. اگر گزارشهای رسانه‌ها درست باشد، طالبان افغان موافقت کردند که جنگجویان تحریک طالبان پاکستان را خلع سلاح کرده و آنها را از مناطق هم مرز با پاکستان منتقل کنند، اما تنها در صورتیکه اسلام‌آباد این هزینه را متقبل شود. پاکستان از آن زمان از طالبان افغان خواسته است تا علیه تحریک طالبان پاکستان "اقدامات مشخص" اتخاذ کنند.

 بعید است که طالبان افغان در مقیاسی پاسخ دهد که پاکستان را راضی کند. آنها سال‌ها به دیپلوماتهای سراسر جهان گفته‌اند که هر گروه شبه‌نظامی را که بخواهد از خاک افغانستان به کشورهای دیگر حمله کند، محدود خواهند کرد. اما رهبران آنها آشکارا از انجام عملیات نظامی علیه چنین گروه هایی صرفا به این دلیل که یک سازمان اطلاعاتی خارجی آنها را "تروریست" نامیده است، خودداری کرده اند. نگرانی اصلی امنیتی طالبان شاخهٔ محلی دولت اسلامی (ولایت خراسان دولت اسلامی) است - که آنها بارها پاکستان را به پناه دادن به آن متهم کرده اند (اگرچه پاکستان نیز از حملات آن آسیب دیده است). رهبران طالبان همچنین احتمالاً نگران این هستند که قطعات  چگونه به تلاشها برای سرکوب تحریک طالبان پاکستان پاسخ خواهند داد. از زمان به دست گرفتن قدرت، بسیاری از تصمیمات این گروه با انگیزهٔ حفظ انسجام داخلی خود، حتی به قیمت خشم قدرت های خارجی، بوده است. پیچیده تر کردن بیشتر وضعیت این واقعیت ناراحت کننده است که جنبه هایی از موضع ایدیولوژیک طالبان در برابر دولت پاکستان منعکس کنندهٔ مواضع تحریک طالبان پاکستان است. آخوند زاده قانون اساسی پاکستان را مانند محسود، رئیس تحریک طالبان پاکستان، غیراسلامی میداند. پس از حمله پیشاور، وزیر کشور پاکستان هشدار داد که در صورت ادامهٔ عملیات تحریک طالبان پاکستان، ممکن است نیروهای پاکستانی در افغانستان حمله کنند. وزیر خارجهٔ طالبان افغان در پاسخ از پاکستان خواست تا "خانهٔ خود راسرو سامان دهد".

 برای اسلام آباد، گزینهٔ حملات فرامرزی باز است. این کشور قبلاً در اپریل 2022 حملات هوایی را علیه رهبران و پایگاه های تحریک طالبان پاکستان در خاک افغانستان انجام داده است، اگرچه این حملات هرگز به طور علنی تأیید نشده است. در شرایط کنونی، به خوبی میتواند مزایای چنین حملاتی را بیش از خطرات آزار دادن یک متحد غیرقابل اعتماد افغان بداند.

 استراتژی دوگانهٔ افزایش حملات برون مرزی و سرنگونی تحریک طالبان پاکستان از طریق عملیات نظامی و پولیس در پاکستان ممکن است برای کاهش ستیزه جویی کافی نباشد. بسیاری از مقامات ارشد پولیس در حال خدمت و بازنشسته از رویکرد حاکمیت قانون بر اساس جمع آوری اطلاعات و پیگرد ستیزه جویان در دادگاه حمایت میکنند. دو بازرس کل سابق پولیس اخیراً در یک مقالهٔ مشترک خاطرنشان کردند: "مقابله با تروریسم یک حوزه ٔاجرای قانون در سیستم عدالت کیفری است. عملیات نظامی و رویکردهای جنبشی اساساً آخرین راه حل در نبرد کلی علیه ستیزه جویی هستند". ایجاد ظرفیت مجریان قانون و آژانس های اطلاعاتی غیرنظامی برای شناسایی تهدیدهای احتمالی و رسیدگی به نقص های امنیتی که شبه نظامیان را قادر میسازد به اهداف به شدت محافظت شده و حساس نفوذ کنند، حداقل میتواند از حملاتی مانند حملاتیکه پیشاور و کراچی را تکان داده اند، جلوگیری کند.