تنش ایران و آمریکا در بحبوحه کرونا

تحولات اخیر: شیوع افسارگسیخته ویروس جدید کرونا یا همان کووید-١٩ ضربه سنگینی به ایران وارد کرده است. واکنش ابتدایی حکومت در برابر این بحران بسیار کند و سهل‌انگارانه بود. تحریم‌های آمریکا نیز، علی رغم معافیت کالاهای بشردوستانه، توان حاکمیت را برای مقابله با این بیماری تضعیف کرده است. در این میان، تهران و واشنگتن بیهوده انگشت اتهام را به سمت یکدیگر نشانه گرفته‌اند.

اهمیت موضوع: بحران سلامت عمومی، اقتصاد ایران را به شدت تحت تاثیر قرار داده است؛ اقتصادی که پیش از این نیز بسیار ضعیف شده بود. همزمان با این وضعیت، آتش تنش‌های منطقه‌ای بالا گرفته و درخواست‌های متحدین آمریکا و سازمان‌های بین‌المللی برای کاهش تحریم‌های آمریکا نیز افزایش یافته است.

راه‌کارها: دو طرف باید به دنبال یک مبادله بشردوستانه باشند که درخواست‌های فوری‌ ایشان را تامین کند:‌ لغو گزینشی تحریم‌ها به منظور افزایش توانایی ایران برای مبارزه با ویروس کرونا و در مقابل، آزادی زندانیان آمریکایی و خارجی بر اساس مبانی انسان‌دوستانه از سوی تهران. مرحله دوم کاهش تنش‌ها می‌تواند بر مسایل منطقه ای با هدف جلوگیری از اصطکاک بیشتر متمرکز باشد.

 

چکیده:‌

ایران که اولین موارد ابتلا به کرونا را در آخرین روز بهمن تایید کرد، در مقایسه با کشورهای خاورمیانه بیشترین ضربه را متحمل شده و در جهان جزو کشورهای با بیشترین میزان آلودگی و مرگ و میر قرار گرفته است. دولت ایران که تحت فشارهای اقتصادی شدیدی قرار دارد،‌ در مراحل اولیه این بحران با سهل انگاری و سوءمدیریت وارد عمل شد. در عین حال، ‌علی‌رغم معافیت‌ها برای تجارت کالاهای بشر‌دوستانه،‌ تحریم‌های ایالات متحده مانع تلاش‌های بین‌المللی برای ارائه کمک به دولت ایران شد. ترکیبی از یک بیماری همه‌گیر، فشارهای شدید مالی و تحریم‌های آمریکا می‌تواند طوفانی سهمگین با نتایجی جبران ناشدنی به دنبال داشته باشد. اما در یک نگاه خوشبینانه برای چنین ترکیبی می‌توان سرنوشتی متفاوت، هر چند نامحتمل، متصور شد به گونه‌ای که مطابق آن تهران و واشنگتن از روی ملاحظات انسان‌دوستانه و منافع استراتژیک، بر سر یک مبادله دیپلماتیک در سطحی محدود به توافق برسند: ‌ایران همه زندانیان دو تابعیتی و خارجی را که با خطر بیماری کرونا مواجه‌اند آزاد کند و در مقابل آمریکا در سیاست‌های تحریمی خود به نحوی تجدیدنظر کند که اختلال در ارسال کمک‌های امدادی به ایران به حداقل برسد. هر دو دولت ایران و آمریکا باید در مسیر دست یافتن به چنین توافقی گام بردارند و سپس هرچه سریع‌تر روی مدیریت تنش‌های منطقه‌ای، به خصوص در عراق، متمرکز شوند و اجازه ندهند اوضاع از کنترل خارج شود.