اخراج دسته جمعی افغان ها از سوی پاکستان برای ثبات منطقه ای خطراتی را به همراه دارد
اخراج دسته جمعی افغان ها از سوی پاکستان برای ثبات منطقه ای خطراتی را به همراه دارد
Afghan refugees arrive to cross the Pakistan-Afghanistan Torkham border on November 2, 2023, following Pakistan's government decision to expel people illegally staying in the country. Farooq Naeem / AFP
Q&A / Asia 13 minutes

اخراج دسته جمعی افغان ها از سوی پاکستان برای ثبات منطقه ای خطراتی را به همراه دارد

پاکستان پروسه برگرداندن ‌به وطن را که می‌تواند میلیون‌ها افغان را به کشور بحران‌زده خود بازگرداندآغازکرده است. همانطور که ابراهیم باحث، کارشناس گروه بحران در این پرسش و پاسخ توضیح می دهد، علیرغم تلاش های اسلام آباد برای توجیه آن بر اساس دلایل امنیتی، این سیاست می تواند مشکلات بیشتری را برای منطقه به بار آورد.

در مرز افغانستان و پاکستان چه می گذرد؟

در 3 اکتبر، دولت موقت پاکستان اعلام کرد که اخراج دسته جمعی - که طبق قوانین داخلی به عنوان طرح بازگرداندن اتباع خارجی غیرقانونی شناخته می‌شود - انجام می‌دهد و از همه افراد زیربط می‌خواهد تا پیش از اول نوامبر کشور را ترک کنند. اگرچه ظاهراً این طرح برای همه خارجیانی که به طور غیرقانونی در این کشور اقامت دارند اعمال می شود،ولی به نظر می رسد برای هدف قرار دادن افغان هایی طراحی شده است که میلیون ها تن از آنها در طول سال ها به پاکستان پناهنده شده اند. پاکستان میزبان حدود سه تا چهار میلیون پناهجو و مهاجر افغان است، از جمله حداقل 600000 نفر که از اوگست 2021، زمانی که طالبان برای دومین بار قدرت را در افغانستان به دست گرفتند، از سرحد عبور کرده اند. از این تعداد، 1.3 میلیون نفر به عنوان پناهنده قانونی ثبت شده اند و دارای کارت های ثبت نام هستند، در حالی که 850,000 نفر دیگر کارت های تبعه افغان را از مقامات پاکستانی دریافت کرده اند که تا اندازه از آنها حمایت می کند، اما نه همه آن هایی که برای پناهندگی ثبت نام شده است. گفته می شود که حدود 1.7 میلیون افغان دیگر بدون هیچ مدرکی در کشور زندگی می کنند. این رقم آخر می تواند دست کم گرفتن تعداد قابل توجهی باشد، زیرا مردم هردوکشور که در مرزهای کوهستانی زندگی می کنند عادت دارند که اغلب بدون اسناد سفر از سرحدات رفت و آمد کنند. 

اکنون پروسه خروج افغانها در جریان است ،ده‌ها هزار نفر قبل از ضرب‌الاجل اول نوامبر به سمت مرز حرکت کرده اند و صدها هزار نفر از آن زمان به بعد، به نظر می رسد بسیاری از کسانی که پس از مهلت مقرر ترک کردند، به زور یا تحت فشار اخراج شده اند. علیرغم اعتراض فوری سازمان ملل متحد و سایر نهادهای بین المللی، چنان مینماید که اسلام آباد قصد دارد همه افغان های بدون مدرک را به کشورشان - و شاید بسیاری دیگر درصورت پیشرفت طرح - بازگرداند. در مرحله نخست این طرح که از اول نوامبر اجرایی شد، دولت افغان‌های «غیرقانونی» را هدف قرار می‌دهد، به این معنی که آن‌هایی که مدارک ندارند، آن‌هایی که اوراق جعلی پاکستانی دارند و کسانی که ویزای خود را به پایان رسانده‌اند. دولت جدول زمانی مشخصی را برای این طرح اعلام نکرده است، اما نشان داده است که در فاز 2 می تواند به دنبال دارندگان کارت تبعه افغان باشد. در فاز 3، ممکن است حتی کسانی را که دارای کارت  ثبت هستند، بازگردانند. کارت های ثبت نام برای این گروه در ماه جون منقضی شده است، و مشخص نیست که آیا افغانستان، پاکستان و کمیشنری عالی پناهندگان سازمان ملل متحد (UNHCR) می توانند در مورد تمدید وضعیت دارندگان کارت به توافق برسند.

مقامات همچنین اعلام کردند که مراکز نگهداری بزرگی ایجاد خواهندکرد که در آن افراد خارجی منتظراخراج را توقیف خواهندنمود. با این حال، از زمانی که مهلت بازگشت "داوطلبانه" به پایان رسیده است، آنها بسیاری از افغان های بازداشت شده را مستقیماً به گذرگاه های مرزی اصلی در ایالات بلوچستان و خیبر پښتونخوا برده و در واقع آنها را به زوراخراج نموده اند.

مقامات پاکستانی همچنین گفته اند که پول و اموال متعلق به "خارجیهای غیرقانونی" را مصادره خواهند کرد و اقدامات تنبیهی ای را علیه ساکنان محلی انجام خواهند داد که به افرادی که به نظر آنها در آن زمره قرار می گیرند،اسکان داده ویاحمایت کنند. وزارت داخله یک خط تیلیفون ایجاد کرد که پاکستانی ها را تشویق می کرد تا همه "خارجی های غیرقانونی" را که در میان آنها زندگی می کنند گزارش دهند. بنا بر گزارش ها، پولیس وضع جریمه بر مالکین خانه هایی که به آنهابه کرایه می دهند ویا شرکت هایی که افغان های فاقد مدارک مناسب را استخدام می کنند، هشدار داده است.

اشارات دولت پاکستان قبلاً اثرات مخربی داشته است. اگرچه این طرح «بیگانه‌های غیرقانونی» را هدف قرار می‌دهد، اما گزارش‌های حکایتی مبنی بر آزار و اذیت افغان‌ها بدون در نظر گرفتن وضعیت آنها توسط نیروهای محلی مجری قانون منتشر شده است. پناهندگان ثبت نام شده از یورش پولیس به خانه هایشان، مصادره اموال، تمزیق کارت های ثبت نام، دستگیری بدون اتهام و درخواست رشوه خبر داده اند. از زمانی که پاکستان طرح خود را اجرا کرد،گروه‌های امدادی از «افزایش چشمگیر» افغان‌هایی که از مرز عبور می‌کنند،گزارش داده اند که تعداد گذرگاه‌ها به 10000 گذرگاه در روز در مقایسه با حداوسط 300 گذرگاه درروز افزایش یافته است. کسانی که مغادرت ورزیده اند شامل افغان‌هایی نیزمی‌شوند که مدارک معتبرداشته و می‌گویند که از آزار پولیس فرار می‌کنند. اسلام آباد همچنین محدودیت هایی را در مورد آنچه که عودت کنندگان می توانند با خود ببرند اعمال کرده است - احشام و پول نقد بیش از 50000 روپیه (تقریباً 175 دلار) باید پشت سر گذاشته شود - اما بسیاری از این شکایت دارند که مأموران اجرای قانون حتی مبالغ نقدی کمتر از این مقداروحتی وسایل شخصی مانندجواهرات رانیز مصادره می کنند. همچنین گزارش‌های جداگانه‌ای از تقاضاهای جنسی ازسوی پولیس از زنان افغان که به دنبال اجتناب از بازداشت هستند، وجود دارد..

چرا پاکستان این اقدام را انجام می دهد؟

پاکستان برای سال‌ها تهدید کرده بود که اقدامات گسترده‌ای را در این مسیر انجام خواهد داد، اما هرگز آن را دنبال نکرد. برخی راپور‌ها حاکی از آن است که اسلام‌آباد اکنون باتوجه به.تصورات درحال تحول از تهدیدات تروریستی که پاکستان با آن مواجه است –تصمیم به این کارگرفته است به‌عنوان مثال، وزیر امور خارجه موقت مدعی شد که اتباع افغان در چند ین حمله انتحاری بر نیروهای امنیتی در امتداد مرز دست داشته‌اند. با این حال، به نظر می‌رسد دلیل مشخص‌ تر این گام دراماتیک، تشدید اختلافات اخیر پاکستان با افغانستان بر سر تحریک طالبان پاکستان (TTP) باشد، گروهی شبه‌نظامی که به طالبان پاکستانی معروف است و با طالبان درکابل بیعت می‌کند. تحریک طالبان پاکستان در سال گذشته به طور فزاینده ای در مناطق مرزی تهاجمی بوده است و اسلام آباد به دنبال راه هایی برای فشار آوردن به کابل برای محدود کردن فعالیت های آنها است. به عبارت دیگر، اخراج دسته جمعی عمدتاً ناشی از ملاحظاتی - به ویژه از دست دادن صبر پاکستان در برابر طالبان -است که ارتباط چندانی با خطرات احتمالی ناشی از خود مهاجران و پناهندگان ندارد.

پاکستان از بازگشت طالبان به قدرت در سال 2021 استقبال کرد و به اشتباه انتظار داشت که حمایتش از این جنبش در طول جنگ طولانی در افغانستان برای مهار TTP سودآورباشد.ُ درعوض، تجدید حیات تحریک طالبان پاکستان باعث شد که روابط بین اسلام آباد و کابل بدتر شود. در زمان نورولی محسود، که در سال 2018 پس ازکشته شدن سلفش دراثرحمله هواپیمای بدون سرنشین ایالات متحده ، امیر تحریک طالبان پاکستان شد، این سازمان با ادغام ده‌ها گروه انشعابی و همچنین جذب گروه های شبه نظامی جدید به صفوف خود، قوت یافته است. وّاز زمان تسلط طالبان در افغانستان،در این امر هنوز جسورتر شده اند. کابل پیشنهاد میانجیگری در گفتگوها بین تحریک طالبان پاکستان و اسلام آباد را ارائه کرد، اما این مذاکرات در نوامبر 2022 و با شکست آتش بس مرتبط متوقف شد. از آن زمان، تحریک طالبان پاکستان یک سلسله حملات ویرانگر را در خاک پاکستان انجام داده است که صدها پلیس را کشته است. مقامات پاکستانی در تلاش برای کنترل سرحدات متخلخل هستند..

اسلام آباد با این ادعا که این گروه عملیات های خود را از خاک افغانستان راه اندازی می کند، کابل را برای سرکوب تحریک طالبان پاکستان به شدت تحت فشار قرار داده است. امااین فشارها بیهوده بوده است، زیرا مقامات طالبان علناً حضور تحریک طالبان پاکستان در افغانستان را انکار می‌کنند و استدلال می‌نمایند که این گروه مشکل داخلی پاکستان است نه مشکل کابل . مقامات طالبان همچنین ادعا می کنند که بخش اعظم تحریک طالبان پاکستان به دوراز دسترس نیروهای امنیتی طالبان در داخل خاک پاکستان فعالیت دارند، و نمی توان انتظار داشت که کابل در نبردهای دیگران برای آنها بجنگد - به ویژه در شرایطی که افغانستان تلاش می ورزد تا پس از دهه ها جنگ داخلی بهبود یابد..

چنین پیام‌هایی از کابل باعث عصبانیت مقامات پاکستانی گردیده  که ادعا می‌کنند رهبری تحریک طالبان پاکستان در افغانستان حضور داشته و استدلال می‌نمایند که این گروه از به قدرت رسیدن طالبان سود برده است. در آستانه یورش طالبان به کابل در سال 2021، درجریان فراراززندان صدها جنگجوی کهنه مشق تحریک طالبان پاکستان گریختند و این گروه را تقویت کردند. پاکستان همچنین می گوید تحریک طالبان پاکستان به تسلیحات آمریکایی دست یافته که با خروج نیروهای آمریکایی به دست طالبان افتاده است. اخیراً مقامات پاکستانی از پیوستن تعداد زیادی افغان هابه شورشیان تحریک طالبان پاکستان شکایت کرده اند..

پاکستان چندین میتود را برای متقاعد کردن کابل به سرکوب تحریک طالبان پاکستان اعمال کرده است، از جمله ارتباط دیپلماتیک با طالبان و حمایت مداوم از هدف آنها در مجامع بین المللی. اسلام آباد همچنین به توافقنامه صلح 2020 دوحه که ایالات متحده با طالبان منعقد کرده است استناد می کند، که بر اساس آن طالبان متعهد شده اند از حمله شبه نظامیان ازداخل افغانستان به کشورهای دیگر جلوگیری کند. برای جلوگیری از نفوذ، پاکستان کار بر روی حصار مرزی را از سر گرفت و تلاش کرد دیوار را تکمیل کند، اما ساخت و ساز با مقاومت شدید طالبان روبرو شد - که مانند مقامات قبلی افغانستان، سرحد را به رسمیت نمی شناسند و آن را ساخته وپرداخته حکومت استعماری بریتانیا می نامند. در تلاش برای اعمال فشار اقتصادی بر طالبان، اسلام آباد همچنین به طور دوره‌ای گذرگاه‌های ورود به افغانستان را می‌بندد و موانع بیوروکراتیک برای ترانزیت کالاهای افغانستان از پاکستان، از جمله توقف موقت محموله‌ها از طریق بنادر دریایی خود را ایجاد می‌کند. در سال 2022، نیروهای پاکستانی حتی حملات هوایی را در داخل افغانستان انجام داد و ظاهراً جنگجویان تحریک طالبان پاکستان رانشانه گرفت. این تحرکات تجاری بخصوص به طالبان آسیب می رساند، زیرا پاکستان همچنان بزرگترین شریک تجاری افغانستان است و کابل برای بخش بزرگی از درآمد دولت به عواید گمرکی وابسته است. اما فشارها آنها را به پذیرش خواسته های پاکستان در برابر تحریک طالبان پاکستان وا نداشته است..

تصمیم پاکستان برای اخراج میلیون ها افغان جدی ترین گامی است که اسلام آباد تاکنون برداشته است. ممکن است به دلیل حمله بزرگ تحریک طالبان پاکستان در اوایل سپتامبر در نزدیکی چترال، شهری در شمال منطقه خیبر پښتونخوای پاکستان، صورت گرفته باشد.  حمله ای که در آن حدود دوصد ستیزه جوبر دو پوسته سرحدی هجوم آوردند،احتمالا مقامات پاکستانی را به سمت اقدامات شدیدتری سوق داده است..

واکنش طالبان چگونه است؟

مقامات افغان آمادگی زیادی برای پذیرش تعداد زیادی از عودت کنندگان ندارند. در حال حاضر، افغانستان در میانه یکی از بزرگترین بحران های بشردوستانه در جهان قرار دارد که از زلزله های ویرانگر، چالش های اقتصادی و تحریم ها رنج می برد. زمستان سخت افغانستان همچنین به این معنی است که عودت کنندگان محروم در بدترین زمان ها وارد کشور می شوند. حکومت طالبان از پاکستان خواسته است که افغان‌ها را بدون «آماده‌ سازی» اخراج اجباری نکند، احتمالاًاین درخواست زمان هم برای عودت‌ کنندگان و هم برای آماده شدن خودمقامات افغان است. یک دوره طولانی قبل از بازگشت احتمالاً به پناهندگان فرصت می دهد تا به شیوه ای منظم تر به کشور بازگردند. مقام‌های طالبان همچنین از پاکستان می‌خواهند که از آنچه آنها «بدرفتاری» با افغان‌ها می‌نامند، اجتناب کند. شخصیت های بلندپایه در کابل به شدت از تصمیم پاکستان برای مصادره پول نقد و اموال عودت کنندگان انتقاد کرده و آن را "سرقت اموال آنها" و نقض حقوق شان خوانده اند..

در 26 اکتبر، با نزدیک شدن سریع مهلت اخراج ازسوی پاکستان و عبور ده ها هزار نفر از مرزها به میل خود، امیر طالبان کمیسیونی متشکل از شخصیت های ارشد وزارتخانه های افغانستان را برای مدیریت بازگشت دسته جمعی تعیین کرد. این کمیسیون کمپ های موقتی از جمله در مناطق تورخم و لعل پور در نزدیکی سرحد پاکستان برای پناه دادن و غذا به عودت کنندگان ایجاد کرد که سیم کارت های موقت تلفن همراه خود را نیز در اختیار دارند. سازمان های امدادی بین المللی در محل حضور دارند و با مقامات افغان کار می کنند. در همین حال، مقامات برای صدور تذکره یا کارت شناسایی ملی برای عودت کنندگان عجله دارند و شایعات حاکی از آن است که آنها ممکن است به زودی قطعه زمین دولتی را به فقیرترین افراد نیز بدهند..

حکومت طالبان همچنین برای افغان هایی که می خواهند برای حمایت از عودت کنندگان کمک مالی کنند، حساب های بانکی باز کرده است و وزارت امور خارجه به سفارتخانه ها و کنسولگری های افغانستان دستور داده است تا از کمک های بین المللی استفاده کنند. این درخواست‌ها برای کمک‌های مالی در زمانی صورت می‌گیرد که بیشترکمک‌کنندگان بودجه‌ها را برای کمک به افغانستان کاهش می‌دهند، تا حدی به دلیل یأس عمیق از اینکه طالبان محدودیت‌های سخت خود را بر حقوق زنان و دختران کاهش نداده‌اند،هیچ اطمینانی وجودندارد که اخراج های دسته جمعی جریان کاهش کمک ها را معکوس کند. درخواست سازمان ملل برای حمایت از کشورهای آسیایی میزبان پناهجویان افغان (که قبل از اجرایی شدن سیاست اخراج اعلام شد) کمتر از 19 درصد تمویل شده است، و برنامه واکنش بشردوستانه 2023 برای افغانستان تاکنون تنها 35 درصد تحت پوشش تعهدات قرار گرفته است. به این معنی که اخراج دسته جمعی سیستم کمک رسانی را که قبلاً تحت فشار بود، به شدت تحت فشار قرار خواهد داد..

مسئولین طالبان در کابل ادعا می کنند که نگرانی های امنیتی اسلام آباد را جدی گرفته اند. گروه بحران گزارش‌هایی را تأیید کرده است که نشان می‌دهد مسئولین ،افغان‌های مظنون به کمک به تحریک طالبان پاکستان را سرکوب کرده‌ و صدها نفر را از ماه سپتمبر بازداشت کرده‌اند. با این همه، بعید به نظر می رسد که این کمپاین ترس پاکستان را کاهش دهد یا اسلام آباد را متقاعد کند که سیاست بازگردانیدن به وطن را که به نظر می رسد از حمایت عمومی در پاکستان برخوردار است، معکوس کند - اگرچه بسیاری از منتقدان نیز این موضوع را ابراز کرده اند. بسیاری از گروه های مدافع حقوق بشر پاکستان از دولت خواسته اند تا به بازگرداندن اجباری پناهندگان به کشور پایان دهد، و همانطور که در ادامه به آن پرداخته خواهدشد، سیاستمداران بلند پایه و فعالان جامعه مدنی از دادگاه عالی درخواست کرده اند تا این اخراج ها را متوقف کند..

بعد از این چه خواهد شد؟

سیاست بازگردانیدن اجباری پاکستان، خطر بروز یک فاجعه انسانی را به همراه دارد که پیامدهای مهمی برای منطقه و فراتر از آن خواهد داشت. بازگشت به کشور یک کابوس لوجستیکی برای پاکستان و افغانستان است. در حالی که هزاران نفر در معابر باریک کوهستانی بین دوکشور جمع شده‌اند، عودت‌ کنندگان باید روزها در سمت پاکستان منتظر بمانند تا مقامات به آنها اجازه عبوردهند. آنها با نداشتن مسکن در محل، در نهایت در شرایط وخیم در کنار جاده زندگی می کنند. پس از عبور از مرز، عودت کنندگان باید روزها در طرف افغانستان منتظر بمانند تا مقامات محلی آنهارا  ثبت نام نموده  و به کمپ های موقت انتقال دهند . قیمت‌های جابه‌جایی کالا در آن سوی سرحد از زمان اعمال سیاست اخراج بیش از دو برابر شده است، زیرا تقاضا برای حمل‌ونقل از عرضه پیشی گرفته و جاده‌هاباتراکم ترافیک ازتحرک افتاده‌اند..

اگر میزان فعلی بازگشت ادامه یابد و هزاران نفر در روز از آنجا عبور کنند، مقامات افغان ممکن است به زودی نتوانند به عودت کنندگان رسیدگی نموده یا خدمات ضروری را به آنها ارائه دهند. تصمیم پاکستان مبنی بر اینکه به اخراج‌شدگان اجازه نمی‌دهد مقادیر قابل توجهی پول، مواشی یا سایر اموال را با خود ببرند به این معنی است که تقریباً همه در هنگام عبور از مرز در فقر فرو رفته‌اند. عودت کنندگان گزارش می دهند که برخی از آنها پس از چندین دهه زندگی در پاکستان،چون عجله داشتند مجبور شده اند اموال غیرمنقول و دام های خود را بمراتب کمتر از ارزش بازار بفروشند،. بنابراین، بسیاری از آنها که در پناهگاه‌های نامناسب به سر می‌برند، برای زنده ماندن تلاش می‌کنند، به‌ویژه اگر زمستان سخت باشد. اقتصاد افغانستان که به دلیل تحریم‌ها و محدودیت‌های بانکی وآفات  طبیعی آسیب دیده است، نمی‌تواند شغل کافی برای حدود 500000 نفر تازه وارد در نیروی کار در هرسال فراهم کند. تصور اینکه چگونه صدها هزار عودت کننده می توانند شغل بیابند، دشوار است، به خصوص زمانی که بسیاری از آنها سال ها، اگر نه دهه ها، از افغانستان دور بوده اند. بسیاری از عودت‌کنندگان نگران محدودیت‌های طالبان بر تحصیلات متوسطه و عالی دختران نیز هستند. کسانی که با افغانستان آشنایی ندارند، مطمئناً باموارد دیگری نیز دست و پنجه نرم خواهند کرد،وبه محض اینکه از مرز عبور کنند، فاقد د سترسی به شبکه های اجتماعی خواهندبود..

گروه آسیب پذیر دیگر کسانی هستند که پس از تسلط طالبان افغانستان را به دنبال پناهندگی ترک کردند - از جمله پناهندگانی که به طور رسمی ثبت نام نه شده اند. این افراد شامل روزنامه نگاران و همچنین کسانی هستند که با ایالات متحده و ناتو در مبارزه برضد طالبان همکاری نموده و از ترس انتقام خارج شده اند. طالبان رسماً برای گروه دوم عفو اعطا کرده است، اما سازمان ملل بیش از 200 مورد قتل های انتقام جویانه را ثبت کرده است..

هر جا که آنها در معرض آسیب پذیری قرار گیرند، بسیاری از عودت کنندگان احتمالاً برای سازگاری با زندگی در افغانستان تلاش خواهند کرد ونیز ممکن است به دنبال ساختن آینده بهتر در جاهای دیگری باشند، به خصوص اگر هیچ چشم انداز قابل پیش بینی برای ترک کمپ ها نداشته باشند. مهاجرت از افغانستان می تواند به طور تصاعدی رشد نموده و نگرانی هایی را در اروپا و در امتداد مسیر مهاجرت در کشورهایی مانند ایران و ترکیه ایجاد کند..

اخراج افغان‌ها از سوی پاکستان ممکن است خطرات امنیتی جدی هم برای این کشور و هم برای افغانستان ایجاد کند. اگر طالبان نتوانند هجوم عودت‌کنند گانی را که ناامید از کار برای حفظ خانواده‌هایشان هستند، مدیریت کنند، ممکن است برخی از آنها به جنایتکاری یا مخالفت مسلحانه با حکومت طالبان کشانیده شوند. برعکس، یکی از برندگان در هرج و مرج بعدی ممکن است خود تحریک طالبان پاکستان باشد،چون ممکن است در میان عودت کنندگان افرادی پیدا شود که با پاکستان آشنا هستند و می توانند ترغیب شوند که به دولتی حمله کنند که زندگی آنها را نا بودکرده است.

آنچه باید انجام شود؟

سیاست بازگردانی پاکستان خطراتی برای صلح و امنیت بین‌المللی به بارآورده و در عین حال با اصول بشردوستانه مغایرت داشته وبر اساس قوانین بین‌المللی نگرانی‌هایی را ایجاد ‌مینماید. اصل حقوقی بین‌المللی عدم بازگشت، بازگشت افرادی را که با ترس معتبر از آزار و شکنجه روبرو هستند، محدود می‌کند. با آنکه که پاکستان عضو کنوانسیون پناهندگان سازمان ملل نیست، اما عضو کنوانسیون سازمان ملل متحد علیه شکنجه است و در هر صورت باید این اصل را به عنوان یک امر عرف، رویه خوب یا هر دو اعمال کند. چه از منظر حقوقی و چه از منظر بشردوستانه، بازگرداندن اجباری گروه‌های آسیب‌ پذیر (از جمله زنانی که از ترس سلب حقوقشان تحت حاکمیت طالبان خارج شده‌اند) به ویژه مصادره اموال عودت‌کنندگان نگران‌کننده است. قبلاً درخواست‌کنندگان طرح استرداد را در دادگاه‌های پاکستان چلینج نمود ه و تأکید کرده‌اند که این طرح «به منزله وارونه کردن یک سیاست ۴۵ ساله دولت پاکستان است» ونیز ادعا میکنند که این طرح «از اختیارات کابینه موقت »فراتر رفته است.

به هر حال درخواست کنندگان، فشار بیرونی بیشتری را نیز باید تحمل کرد. علیرغم برنامه مزدحم جهانی، با جنگ در غزه و اوکراین که در صدر اخبار قرار دارد، بازیگران بین المللی باید توجه بیشتری را به این بحران در حال ظهور معطوف کنند. دولت های خارجی با نفوذ در اسلام آباد - از جمله در واشنگتن - باید از اداره موقت پاکستان بخواهند که طرح بازگشت به کشور را لغو کند. در صورت عدم موفقیت، آنها باید اسلام آباد را تحت فشار قرار دهند تا حداقل در جدول زمانی غیرواقعبینانه ای که اعلام کرده است، بازنگری کند، به ویژه فشار بر پاکستان و افغانستان برای دستیابی به توافقی برای بازگشت تدریجی به کشور، به نحوی که قوانین، هنجارها و اصول حقوقی و بشردوستانه را نقض نکند. اسلام آباد و کابل باید با آژانس های بشردوستانه همکاری کنند تا عودت کنندگان بالقوه ای که ادعاهای آزار و شکنجه معتبر دارند را از انبوه بازگرداندن خارج کنند. اهداکنندگان بین المللی باید با کمک های مالی و فنی از این تلاش ها حمایت نما یند. در این رابطه، افغانستان، پاکستان و کمیشنری عالی پناهندگان سازمان ملل متحد باید به توافقنامه جدیدی دست یابند که وضعیت پناهندگی دارندگان مدرک ثبت نام را تمدید کند. آژانس های سازمان ملل همچنین باید اطمینان حاصل کنند که کارت های  ثبت به سرعت تمدید شده و درخواست های جدید تأیید شوند..

علاوه بر این، ایالات متحده، کشورهای عضو اتحادیه اروپا، کانادا و سایر کشورهای غربی دارای برنامه اسکان مجدد پناهجویان باید اسکان مجدد پناهندگان افغان را سریعتر پیگیری کنند، از کسانی که کمیشنری عالی پناهندگان سازمان ملل متحد قبلاً آنها را در صورت بازگشت به افغانستان در معرض خطرآزار و اذیت قرارگرفتن تشخیص داده است شروع کنند.  سفارت ایالات متحده اقداماتی را در این راستا آغازکر ده است و دیگران نیز باید از آن پیروی کنند. آژانس های سازمان ملل متحد با همکاری دولت پاکستان باید مجریان قانون پاکستان را بیشتر تحت فشار قرار دهند تا به حمایت های ارائه شده وضعیت پناهندگی احترام بگذارند. کشورهای عضو سازمان ملل باید از طریق کانال های دوجانبه از این خواسته ها حمایت نمایند..

طالبان به نوبه خود باید تلاش های خود را برای آوردن عودت کنندگان افزایش دهند و به وظایف حمایتی خود پایبند بوده و با این افراد رفتاری انسانی و محترمانه داشته باشند. مقامات باید از پرسیدن اینکه چرا آنها افغانستان را ترک کردند، خودداری کنند. در حالی که بسیاری از عودت کنندگانی که پس از سال 2021 به پاکستان پناهنده شدند، مخالفان سیاسی رژیم جدید خواهند بود، طالبان باید به شدت احکام خود را در مورد "عفو عمومی" برای دشمنان سابق خود رعایت کنند.

Subscribe to Crisis Group’s Email Updates

Receive the best source of conflict analysis right in your inbox.